Nie lubię mainstreamowych atrakcji. Nie chcę arnowac kasy na bilet, tylko po to,, żeby poxniej znajomym powiedzieć, ze gdzieś byłam i coś widziałam. Zdecydowanie bardziej wolę połazić uliczkami, zgubić się gdzieś i obserwwać życie zwykłych ludzi, a zaoszczędzoa na bilecie kasę przeznaczyć na lokalne jedzenie (najlepiejstreetfood) i pamiątki.
Table of Contents
Hagia Sophia Ciekawostki
No ale są takie miejsca, które 'trzeba zobaczyć’. Jednym z nich jest Hagia Sophia. Istniejąca 1500 lat (!) świątynia była domem wielu religii, obecnie funkcjonuje jako muzeum.
Żeby nie zanudzać Was historią, wybrałam najciekawsze fakty z „półtoratysiącletniej” historii tego zabytku
1. Krótka budowa, wielkie zniszczenia
Pierwsza wersja Hagia Sophia powstała w Konstantynopolu w 360 roku n.e. Budynek został poświęcony przez cesarza rzymskiego Konstancjusza II (syna Konstantyna, założyciela Konstantynopola). Budynek istniał do 404 roku, kiedy to drewniana konstrukcja spłonęła podczas zamieszek. W 415 roku . cesarz Teodozjusz II nakazał odbudowę kościoła, ale w trakcie powstanie Nika (532 rok) kościół został zniszczony po raz drugi.
2. Wersja trzecia i ostatnia
Konstantynopol, znajdujący się w regionie Cesarstwa Wschodniorzymskiego, znanego jako Bizancjum, był rządzony przez 38 lat przez cesarza Justyniana. Pięć lat po rewolucji Nika i zniszczeniu kościoła, Justynian 27 grudnia 537 r. zainaugurował otwarcie Hagia Sophia, najważniejszego budynku sakralnego w imperium.
3. Świątynia mądrości ma wiele imion
Konstantynopol, znajdujący się w regionie Cesarstwa Wschodniorzymskiego, znanego jako Bizancjum, był rządzony przez 38 lat przez cesarza Justyniana, począwszy od 527 roku n.e. Pięć lat po rewolucji Nika i zniszczeniu kościoła, Justynian zainaugurował 27 grudnia 537 r. otwarcie Hagia Sophia, najważniejszego budynku sakralnego w imperium.
4. Renowacja
Główną cechą Hagia Sophia była duża centralna kopuła, zaprojektowana przez greckich architektów – Anthemios z Tralles i Isidoros z Miletos. W przeciwieństwie do kopuły Panteonu, która nigdy się nie zawaliła, trzęsienie ziemi w 558 roku n.e. spowodowało uszkodzenie struktury Hagia Sophia. W związku z pracami naprawczo-modernizacyjnymi zdecydowano o zmianie struktury kościoła. Obecnie ciężar kopuły jest podtrzymywany przez szereg mniejszych kopuł, arkad i czterech dużych łuków.
5. Kolejny (?) cud świata?
Aby wzmocnić (i upiększyć) wnętrze kościoła, zastosowano kolumny z opuszczonej świątyni Artemidy w Efezie. Dodatkowe materiały budowlane mogły pochodzić także ze starożytnych miejsc w Baalbeck i Pergamonie
6. Sztuka bizantyjska w najlepszym wydaniu
Bizancjum (jako całość) łączyło w sobie tradycje greckie, rzymskie oraz te zaczerpnięte z bliskiego wschodu. Długo po upadku Cesarstwa Rzymskiego (poprzednika Bizancjum), władca Justynian przewodził szeregowi projektów odbudowy miast po rewolucji Nika. na pierwszy ogień poszła Hagia Sophia. Nowa wersja katedry obejmowała masywną kopułę, piękne mozaiki pokrywające prawie każdą powierzchnię, kamienne inkrustacje, wsporniki i kolumny z marmuru oraz drzwi wykonane z brązu i marmuru. W centralnym punkcie umieszczono marmurowy podest – miejsce koronacji cesarzy.
7. Ikonoklazm, czyli obrazoburstwo
Tak nazywamy okresy od 726–787 n.e. oraz 815–843 n.e. , gdy państwo zakazało tworzenia/używania obrazów o tematyce religijne. Krzyż był jedynym dopuszczalnym symbolem.. Wiele mozaik i obrazów z świątyni zostało zniszczonych, zabranych lub przykrytych tynkiem. Obecnie trwają prace mające na celu odkrycie znajdujących się w budynku postaci
8. Zmiana warty
Stulecia podbojów, oblężeń i krucjat dobiegły końca w 1453 roku n.e. wraz z upadkiem Konstantynopola. Miasto zostało podbite przez armie Imperium Osmańskiego, kierowane najpierw przez sułtana Murada II, a następnie jego następcę, Mehmeda II. Miasto przemianowano na Stambuł, kościół ograbiono ze skarbów, a Mehmed wezwał do przemianowania 900-letniego budynku w meczet. Aby wykorzystać tę przestrzeń jako meczet, władcy nakazali dodanie mihrabu (niszy modlitewnej), minbaru (ambony) i fontanny do ablucji do świątyni Hagia Sophia. Na zewnątrz dodano szereg minaretów, a w późniejszym czasie pojawiły się szkoła, kuchnia, biblioteka, mauzolea i loża sułtana.
9. Odkrywanie na nowo
Zamiast niszczyć liczne freski i mozaiki na ścianach świątyni, pokryto je białym gipsem. Na 'czystej’ powierzchni umieszczono symbole islamskie. Wiele z nich później zostało odkrytych i odnowionych przez szwajcarsko-włoskich architektów Gaspare i Giuseppe Fossati.
10. Kolumna, która spełnia życzenia
Płacząca kolumna stoi w północno-zachodniej części kościoła i jest jedną z 107 kolumn w budynku. Częściowo pokryty brązem filar ma po środku wilgotny otwór. Legenda głosi, ze jeżeli umieści się w nim kciuk, a następnie wykona obrót o 360 stopni (co wcale nie jest takie łatwe!) nasze marzenie się spełni.
11. Dom wielu religii
Dnia 29 października 1923 ogłoszono powstanie Republiki Tureckiej. Pierwszy prezydent, Mustafa Kemal Atatürk, chciał swtorzyć nowoczesne państwo. W 1934 roku po zakazie wielu islamskich zwyczajów i westernizacji kraju, Atatürk i rząd turecki zsekularyzowali dawną świątynię i przekształcili ją w muzeum.
Hagia Sophia Ciekawostki
W lipcu 2020 roku muzeum został przekształcony ponownie w meczet na mocy decyzji prezydenta Turcji Recepa Tayyipa Erdogana.
To zapewne tylko ułamek faktów z tak długiego istnienia Hagii Sophii. Jeżeli znajdę coś więcej, na pewno dodam 🙂
Jeżeli planujecie wyjazd do Stambułu nie możecie pominąć tej atrakcji Zwiedzanie najlepiej wychodzi z Istambuł Welcome Card. O zaletach tego Tourist Passa przeczytacie w tym poście
Artykuł powstał we współpracy z Istambul Welcome Card
