Sanatorium Zofiówka w Otwocku zostało założone na początku XX wieku przez Towarzystwo Ochrony psychicznie chorych Żydów pod kierownictwem Samuela Goldflama, wybitnego polskiego psychiatrę tamtych czasów. Obiekt został zbudowany na terenie 30 hektarów ziemi za środki przekazane przez Zofię Endelman (której nosi imię). Po zakończeniu budowy kompleks sanatorium obejmował cztery budynki i mieścił 370 pacjentów w różnym wieku, oraz zatrudniał prawie 1000 osób.
Stosowane innowacyjne metody leczenia psychologicznego przynosiły doskonały efekt, w postaci poprawy zdrowia pacjentów ale we wrześniu 1939 r. wszystko się zmieniło. Plany stworzenia przez przywódców Niemiec rasy nadludzi (Übermensch) spowodowały czystki. Niepełnosprawni fizycznie i psychicznie, włóczędzy, homoseksualiści i Żydzi mieli zostać ‘usunięci’ ze społeczeństwa. Proces eksterminacji został zapoczątkowany się w okupowanej przez Niemców Polsce.
Urbex otwock – Zofiówka historia
Żydowskie getto w Otwocku założono 15 stycznia 1941. Od dnia 28 maja, w związku z decyzjami władz, żaden pacjent nie mógł opuścić Zofiówki. Mimo niedoborów kadrowych (większość personelu uciekła na wschód w momencie wybuchu wojny) i rosnącego niedoboru żywności, węgla oraz leków, żadnej osobie nie wolno było przekroczyć murów szpitala.
W wyniku zbyt dużej ilości pacjentów, przeziębienia i niehigienicznych warunków 210 (ponad połowa) mieszkańców zmarła pomiędzy 1 czerwca a 16 listopada 1941 roku. Pomimo tragicznych warunków, niemieckie władze nadal wysyłały chorych psychicznie żydowskich pacjentów do Zofiówki.
Dnia 19 sierpnia 1942 roku getto w Otwocku zlikwidowano (wszystkich obecnych rozstrzelano na miejscu lub wysłano do obozu w Treblince). Ostatni dzień przed atakiem niektórzy pacjenci Zofiówki i wielu członków personelu zażyło cyjanek potasu. Niektórzy próbowali uciekać i szukać schronienia wśród okolicznych mieszkańców.
Do końca 1942 roku jedynymi osobami przebywającymi w Zofiówce byli dwaj żołnierze SS i 20 żydowskich policjantów. Osoby te odpowiedzialne byli za renowację budynków i przygotowanie ich dla nowych ‘pacjentów’. Rezydentami szpitala miały być rasowo czyste aryjskie kobiety ciężarne trzymające noszące pod sercem rasowo czyste płody. Wszystko w ramach projektu pod nazwą „Lebensborn Ostland”. Po urodzeniu dzieci adoptowały przez rasowo czyste rodziny niemieckie, a same kobiety, jako bezużyteczne, trafiały doz obozów zagłady.
Urbex Otwock – Zofiówka po wojnie
Po zakończeniu wojny, przez kolejne kilkadziesiąt lat w Zofiówce zajmowano się leczeniem gruźlicy.
W 1985 roku szpital wrócił do pierwotnej specjalizacji – leczenia schorzeń neuropsychiatrycznych. Poszerzono kompetencje szpitala o leczenie młodzieży uzależnionej od środków odurzających.
W drugiej połowie lat 90 ubiegłego wieku szpital zamknięto i od tego czasu stoi opuszczony.
Odwiedzającymi są fani Urbexu oraz osoby rozgrywające mecze paintballowe.
