Nie tylko Pho, czyli kuchnia wietnamska w pigułce.

Kuchnia wietnamska osiągnęła status kultowej na całym świecie ze względu na globalną popularność Pho, wszechobecnej zupy z makaronem występującej w miastach tak różnych jak Budapeszt i Kapsztad. Jednak ponad 90 milionów ludzi, którzy mieszkają w kraju Azji Południowo-Wschodniej, jedzą znacznie więcej wietnamskich potraw niż tylko Pho.

Wietnam jest wytworem historii i wpływów, które błyszczą w bogatych aromatycznych bulionach, które wietnamska marka wytwarza, kreatywnych potrawach, które wytwarzają, oraz niesamowicie świeżych owocach i warzywach, które rosną. Jest to kraj, w którym opcje żywieniowe mają szeroką gamę – od niedrogich wietnamskich potraw z ulicy po wyszukane dania. W rzeczywistości wietnamska kuchnia oferuje mnóstwo egzotycznych opcji, zarówno słodkich, jak i pikantnych, które będą zarówno mylące, jak i kuszące gości po raz pierwszy.

Table of Contents

KUCHNIA WIETNAMSKA

Pho

No ale zacznijmy od najważniejszego… Zupa popularna na całym świecie, dostępna w każdym 'chińczyku’ w wielu wersjach (w tym wege/vegan)… Najbardziej popularne wietnamskie jedzenie na świecie, Pho w swojej ojczyźnie, jest podstawowym posiłkiem każdego Wietnamczyka. Zupa nazwana jest na cześć płaskiego, podobnego do fettuccine makaronu. Nie ma jednak jednej wersji tego tradycyjnego posiłku. Wietnamska zupa z makaronem różni się w zależności od tego, w jakim punkcie kraju ją spożywasz. W Hanoi, gdzie Pho powstała na początku XX wieku, bulion ma wyraźny wpływ francuskiej kuchni. Zupa z Sajgonu ma zwykle bogatszy smak i często ma w sobie wiele dodatków, a także różnorodne zielone zioła. Dwie główne wietnamskie odmiany Pho to kurczak (Pho Ga) i wołowina (Pho Bo).

Jedzenie w Wietnamie to ważny element życia społecznego. Większość ludzi stołuje się na mieście co najmniej raz dziennie (niektórzy nie posiadają kuchni, więc korzystają tylko ze streetfoodu). Choć wielu zaczyna dzień od Pho, jeszcze więcej wybiera inne wietnamskie potrawy.

Kuchnia wietnamska – Cau Lau (zupa dostępna tylko w hoi an)

Cao lầu to regionalna wietnamska potrawa z kluskami, wieprzowiną i lokalną zielenią, którą można znaleźć tylko Hội An. Jej wyjątkowy smak i konsystencję uzyskuje się za pomocą wody ze starożytnej studni Cham, znajdującej się tuż za miastem. Sposób przyrządzania tej potrawy stał się czymś w rodzaju miejskiej legendy. Prawdopodobnie unikalne pochodzenie Cao lầu wynika z historii miasta jako portu handlowego. Niektórzy dopatrują się w Cao lầu wpływów kuchni japońskiej (ze względu na makaron porównywalny z japońskimi kluskami soba lub udon), inni chińskiej (ze względu na zawartość krojonej wieprzowiny).

Kuchnia wietnamska – Inne zupy

Kuchnia wietnamska – Banh Mi

Nasze ulubione (bo jedyne) śniadanie. Taki subway w wersji wietnamskiej.
W przeciwieństwie do pho, który pochodzi z północnego Wietnamu, banh mi pochodzi z południowej części kraju (najprawdopodobniej z Sajgonu). Mimo, że dostępne są w całym kraju, najlepsze banh mi zjecie w południowych i centralnych miastach Wietnamu. Większość sprzedawców sprzedaje popularną przekąskę z mobilnych metalowych wózków spożywczych, choć zdarzają się tacy, którzy mają swoje sklepiki. Wszyscy sprzedawcy banh mi sprzedają bagietki wypełnione szerokim asortymentem mięs, pasztetów, ogórków i innych pikantnych składników. Dla wegetarian dostępna jest opcja z jajkiem (banh mi op la) lub w niektórych, lepszych stoiskach z tofu.

Kuchnia wietnamska – Banh bao

Banh po wietnamsku znaczy ciasto, stąd też produkty powstałe z mąki mają ten przedrostek. Bao to bułki gotowane na parze. Dostępne w rożnych kolorach i z różnym nadzieniem. My próbowaliśmy tej na słodko. W smaku przypomina trochę niedogotowane ciasto na pierogi :). Dostępne są w wersji na słono i słodko.

Kuchnia wietnamska – Banh Xeo

Te danie to kolejny spadek po Okresie kolonizacji Francuskiej. Bo banh xeo to nic innego, jak naleśniki. Chociaż znacznie się różnią od tych, które znamy, bo są smażone zazwyczaj na głębokim oleju) to jednak wciąż… naleśniki. Kolejną różnicą jest nadzienie. My znamy naleśniki na słodko, Wietnamczycy wolą wersję wytrawną (z warzywami lub mięsem). Najbardziej popularny banh xeo jest wypełniony krewetkami i warzywami.

Kuchnia wietnamska – Banh xoai

Czyli popularne głównie w Hoi An ciasto z mango… bez mango. mango cake to nadzienie z orzechów i cukru otoczone ryżem. Ta przekąska to bardzo popularny wietnamski deser. Lokalsi twierdzą, ze nazwa pochodzi od tego, że swoim kształtem to ciastko przypomina pestkę mango.

Kuchnia wietnamska – Nem Lụi

Ta potrawa jest najbardziej popularna w środkowym Wienamie (głównie w Hue, chociaż my próbowaliśmy jej na nocnym markecie w Hoi An). Jako dawne królewskie miasto będące miejscem rezydowania 13 cesarzy i ich urzędników, można śmiało powiedzieć, że Hue musiało opanować sztukę kulinarną, która pasowała do podniebienia królewskich i szlacheckich. Tak własnie powstało m.in Nem Lui. To mielona i marynowana wieprzowina wędzona na szpikulcu z trawy cytrynowej. podawana razem ze specjalnym sosem.

Kuchna wietnamska – Nem

Czyli równie popularne co Pho, sajgonki. Co dziwne, w Wietnamie nem nie są tak często konsumowane, jakby sie nam wydawało. Sajgonki w Wietnamie tradycyjnie jedzone są przy okazji świętowania Nowego Roku.

Ze względu na sposób podania wyróżniamy:

rán – sajgonki smażone ( na północy Wietnamu – chả giò)
cuốn – sajgonki zawijane ( na północy Wietnamu – gỏi cuốn)
chua – sajgonki kiszone

Nadzienie może być warzywne, mięsne, mieszane, z grzybami lub owocami morza. Do tego dodaje się sos (najlepszy jest orzechowy :)

Kuchnia wietnamska – Suman

Podczas naszej autostopowej wędrówki po Wietnamie mieliśmy okazje spróbować wielu ciekawych i dziwnych rzeczy. Jedną z nich jest suman. Kupiony na ulicy od przemiłej pani, był dla nas wielką niewiadomą (czy to ma mięso? czy da się zjeść? i po co jest ta saszetka z miodem?). Ciekawość wzięła górę 🙂 Wewnątrz zawiniątka z bananowych liści znajduje się gotowany maniok zmieszany z brązowym cukrem. W smaku mocno średnie, aczkolwiek zapełniło nasze żołądki na długi czas.

Sok z trzciny cukrowej

Najpopularniejszy napój w Ho Chgi Minh. Stoiska oferujące napój z trzciny cukrowej znajdują się niemal na każdym kroku. Nước Mía, czasami nazywana również Mía đá, wyciskany jest na miejscu z trzciny cukrowej. Jest bardzo orzeźwiający (i pewnie stad jego popularność, bo przy gorąco-wilgotnym klimacie Sajgonu ciężko wytrzymać bez odpowiedniego nawodnienia),

Ca phe

Dla tych, którzy nie wyobrażają sobie poranka bez kawy (tak jak my), informacja – Wietnam, jako jeden z niewielu azjatyckich krajów posiada kulturę picia kawy. Napój ten, podobnie jak bagietki spopularyzowali Francuzi podczas okresu kolonialnego. Jednak wietnamska kawa jest inna – bo zimna!

Wietnamska kawa mrożona, znana również jako cà phê đá (dosłownie „kawa mrożona”) to tradycyjny wietnamski sposób podawania tego napoju. Najprościej mówiąc, cà phê đá jest przyrządzana przy użyciu mielonej ciemnej kawy Robusta przepuszczanej przez metalowy filtr kroplowy. Po dodaniu gorącej wody filtr powoli uwalnia krople gorącej kawy do filiżanki. Po napełnieniu filiżanki kawa jest szybko wlewana do (wysokiej jak do latte) szklanki z lodem. Popularnym sposobem na podawania wietnamskiej kawy jest cà phê sữa đá, czyli mrożona kawa ze słodzonym mlekiem skondensowanym.

Wietnamska kawa jajeczna, czyli cà phê trứng, najpopularniejsza jest w w Hanoi. Przygotowywana z parzonej kawy, żółtka jaja kurzego i skondensowanego mleka. Ma podobny smak i konsystencję jak tiramisu i ajerkoniak. Według legendy cà phê trứng powstała przypadkiem, kiedy okazało się, że brakuje mleka do przyrządzania tradycyjnej kawy. Brakujący płyn pomysłowa załoga hanojskiego hotelu postanowiła zastąpić żółtkiem.

Wegetarianka w Wietnamie

Dla wszystkich trawożerców, którzy martwią się, że poza miską ryżu nie bezie dane im spróbować niczego w Wietnamie, mam dobrą informację! Wierzcie lub nie, Wietnam ma wiele dań wegetariańskich (często są to odmiany dań opisanych powyżej). Jednym z powodów posiadania wegetariańskiego menu jest główna religia kraju – buddyzm. W związku z tym, 1 i 15 dnia każdego miesiąca (w kalendarzu księżycowym) ludność buddyjska je „An Chay” – co po wietnamsku znaczy 'bez mięsa’. W tych dniach można zauważyć, że wiele restauracji jest nieczynnych, ponieważ nie oferują dań wegetariańskich. Także, zamawiając coś w restauracji wystarczy powiedzieć 'an chay’ i sprawa załatwiona. Czasami wystarczy też pokazać palcem konkretne danie (ta zasada działa w wolno stojących stoiskach). Chociaż nie zawsze… Kiedyś w ten sposób zamówiłam tofu … nadziane kurczakiem. (bo wg Wietnamczyków, kurczak jest wegetariański, tak samo jak sos rybny czy ostrygowy).